خبرگزاری «حوزه» - بجنورد/ بیانیه گام دوم دایرة المعارف انقلاب و نظام اسلامی است، رهبری در این بیانیه اصلی ترین و اساسی ترین مسائل و برکات انقلاب را مطرح کرده و افزون بر این دورنما و برنامه چهل ساله دوم انقلاب را هم تبیین فرموده اند.
در این نوشتار تلاش شده با توجه به سرفصل های سخنان حکیم حاکم، شرح مختصری از برخی رئوس این بیانیه مطرح و تبیین شود. بخش های اول تا سوم این نوشتار پیش از این ارائه شد آنچه در پی می آید ادامه سخن است.
«د»
کلیدواژه‌های مربوط به حرف «دال» در بیانیه فراوان به چشم می‌خورد. برخی از عناوین و موضوعات اولویت‌دار و مهم را به شرح می‌نشینیم و نَمی از یَم حکمت‌های امام حکیم و فقیه و مدیر و مدبرمان آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای را نوش می‌کنیم و نسبت به آن‌ها در زندگی اجتماعی و اسلامی خویش پایبندی نشان خواهیم داد و آن‌ها را پاس خواهیم داشت:
· دانایی و توانایی
تأکید مقام معظم رهبری بر کسب علم و دانایی و گسترش تحقیق و پژوهش در جامعه اسلامی ریشه در این عنوان و اصل اصیل و رکن رکین دارد که (دانایی توانایی است):
«دانش، آشکارترین وسیله عزّت و قدرت یک کشور است. روی دیگر دانایی، توانایی است. دنیای غرب به برکت دانش خود بود که توانست برای خود ثروت و نفوذ و قدرت دویست ساله فراهم کند و با وجود تهیدستی در بنیان‌های اخلاقی و اعتقادی، با تحمیل سبک زندگی غربی به جوامع عقب‌مانده از کاروان علم، اختیار سیاست و اقتصاد آن‌ها را به دست گیرد. ما به سوءاستفاده از دانش مانند آنچه غرب کرد، توصیه نمی‌کنیم، اما مؤکّداً به نیاز کشور به جوشاندن چشمهٔ دانش در میان خود اصرار می‌ورزیم.»
بیشتر بخوانید:
درنگی در بیانیه گام دوم انقلاب| بخش اول
تأکید معظم له بر کسب علم و ارتقای دانش و دانایی به‌ویژه نسبت به نسل جوان و امیدهای آینده نشانه جایگاه علم و پژوهش در کسب اقتدار و پیشرفت و توسعه همه‌سویه است، باید از این فرصت تاریخی به دست آمده بیش‌ترین و بهترین بهره‌ها را گرفت و نسل جوان مؤمن پابه‌رکاب را وارد میدان کرد و کشور عزیز ایران را به قله اقتدار و اقتصاد سالم و اعتماد ملی و در یک کلام به باور «ما می‌توانیم» رساند.
«بی‌گمان یک مجموعه جوان و دانا و مؤمن و مسلّط بر دانسته‌های اقتصادی در درون دولت خواهند توانست به این مقاصد برسند. دوران پیشِ رو باید میدان فعّالیّت چنین مجموعه‌ای باشد.»
در توجه دادن به اقتصاد مقاومتی بر اساس اصل دانایی، توانایی است می‌فرمایند: «درون‌زایی اقتصاد کشور، مولّد شدن و دانش‌بنیان شدن آن، مردمی کردن اقتصاد و تصدّیگری نکردن دولت، برون‌گرایی با استفاده از ظرفیّتهایی که قبلاً به آن اشاره شد، بخش‌های مهمّ این راه‌حل‌ها است.»
دستاوردهای دانش و فناوری
رهبر فرزانه در بیانیه با نگاهی کارشناسانه و واقع‌بینانه و بر اساس آمار و ارقام و مقایسه با سایر کشورها، ایران عزیز را از لحاظ رشد علمی و پژوهشی در حد «رستاخیز علمی» به شمار آورده‌اند و خود و ما را به شکر و سپاس از این دستاوردهای علمی و فنی فرا می‌خوانند:
«بحمدالله استعداد علم و تحقیق در ملّت ما از متوسّط جهان بالاتر است. اکنون نزدیک به دو دهه است که رستاخیز علمی در کشور آغاز شده و با سرعتی که برای ناظران جهانی غافلگیرکننده بود -یعنی یازده برابر شتاب رشد متوسّط علم در جهان- به پیش رفته است. دستاوردهای دانش و فنّاوری ما در این مدّت که ما را به رتبه شانزدهم در میان بیش از دویست کشور جهان رسانید و مایه شگفتی ناظران جهانی شد و در برخی از رشته‌های حسّاس و نو پدید به رتبه‌های نخستین ارتقاء داد، همه و همه در حالی اتّفاق افتاده که کشور دچار تحریم مالی و تحریم علمی بوده است.»
آری مردم ما از جنس و تبار سلمان فارسی‌اند که امام صادق (ع) درباره‌اش فرمود:
«به او سلمان محمدی بگویید نه سلمان فارسی، آیا می‌دانید دلیل یاد سلمان در سخنان من چیست؟ او دارای سه ویژگی بود:
1- میل امام علی (ع) را به میل خویش مقدم می‌داشت (یعنی خودش را نمی‌دید ولی و مولایش را می‌دید و از او خط می‌گرفت)
2- حب و محبت نیازمندان را در دل و در عمل داشت و آن‌ها را بر صاحبان ثروت و عدد ترجیح می‌داد.
3- «حبه للعلم والعلماء» او دانش دوست بود و به دانشمندان ارادت می‌ورزید (و از آنان کسب دانایی می‌کرد).
امام علی (ع) او را در علم دانش با لقمان حکیم برابر دانست. (1)»
رسول خدا فرمود:
«أعلَمُ النّاسِ مَن جَمَعَ عِلمَ النّاسِ إلی عِلمِهِ و اکثر الناس قیمة اکثرهم علما» (2)؛ داناترین مردمان کسانی هستند که از دانش دیگران نیز استفاده می‌کنند و دانشمندترین‌ها پرارزش‌ترین‌ها به شمار می‌روند. آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای بارها در این رابطه فرموده‌اند:
- در کسب علم و دانش راه‌های میانبر را به دست آورید.
- از غربی‌ها علم بیاموزید و شاگردی کنید لکن همیشه شاگرد نمانید.
- علم و دانش سلطان و قدرت است.
- من تا جان دارم از علم و دانشگاه و پژوهش حمایت می‌کنم.
این‌ها مضامین سخنان این عالم فرزانه و این فقیه فرهیخته است، شایسته امت چنین امامی آن است که هر روز بر علم و فناوری خود بیفزایند تا وارث سلمان بودن خود را به دنیا ثابت کنند.
ای دوست دزد حاجب و دربان نمی‌شود/ گرگ سیه درون سگ چوپان نمی‌شود
دانش چو گوهری است که عمرش بود بها/ باید گران خرید که ارزان نمی‌شود
دفاع مقدس
کلیدواژه‌ای که هاله‌ای از نور او را در بر گرفته «دفاع مقدس» است، دفاعی که تقدس داشت و به انقلاب اسلامی تقدس بخشید. نهضت ما مانند خانه‌های قولنامه‌ای بود که هر آن احتمال به هم زدن آن می‌رفت اما در دفاع مقدس این سند قولنامه‌ای، ثبتی شد و از حالت تزلزل به حالت ثبات و دوام تبدیل گردید.
امروز این انقلاب سند به ثبت رسیده مستحکم دارد، این سند جهاد مجاهدان و خون شهیدان و جانبازی جانبازان است و گلزارهای شهدا دفاتر ثبتی هر کوی و برزن است و هرکس به حقانیت این انقلاب ایمان و باور داشته باشد گلزارهای شهدای هر شهر و روستا را دفتر به ثبت رسیدن انقلاب می‌شناسد و می‌نامد.
آری نهال نوپای انقلاب و جمهوری اسلامی با خون پاک هزاران انسان خالص و مخلص آبیاری شد و امروز آن حال نورس مورد هجوم غارتگران بین‌المللی به درختی سترگ و تنومند و تناور دگر شده است، میوه‌های رسیده و دل‌نشین آن کام میلیون‌ها انسان را در ایران و سراسر جهان شیرین کرده است و به «شجره طیبه» ای تبدیل شده که ریشه‌هایش عمیق و شاخه‌هایش گسترده و میوه‌هایش پرمشتری است.
مقام معظم رهبری در بیانیه از ابرمردان و ابر زنانی یاد می‌کنند که با دل کندن از عزیزانشان این انقلاب را یاری کردند و صبغه ثبات و دوام به آن بخشیدند:
«مجاهدت‌های جوانان در میدان‌های سخت ازجمله دفاع مقدّس، با ذکر و دعا و روحیه برادری و ایثار همراه شد و ماجراهای صدر اسلام را زنده و نمایان در برابر چشم همه نهاد. پدران و مادران و همسران با احساس وظیفه دینی از عزیزان خود که به جبهه‌های گوناگون جهاد می‌شتافتند دل کندند و سپس، آنگاه که با پیکر خون‌آلود یا جسم آسیب‌دیده آنان روبه‌رو شدند، مصیبت را با شکر همراه کردند.»
ایرانیان مسلمان با تأسی به سردار و سرور آزادگان جهان امام حسین (ع) شعار «هیهات منا الذله» را راه و رسم و نقشه راه خود قرار دادند و با همه سختی‌ها، تهدیدها و تحریم‌های دشمن ساخته کنار آمدند تا این امانت شهدا را به نسل‌های بعدی بسپارند.
پیامبر خدا (ص) فرمود: «اغزوا تورثوا أبناءکم مجداً»(2 مکرر)؛ مبارزه و دفاع کنید تا فرزندانتان به مجد و عزت و عظمت برسند.
«انقلاب اسلامی ملّت ایران، قدرتمند ... پس از حمله دشمن از خود دفاع کرده و البتّه ضربت متقابل را محکم فرود آورده است... در برابر زورگویان و گردنکشان ایستاده و از مظلومان و مستضعفان دفاع کرده است. این جوانمردی و مروّت انقلابی، این صداقت و صراحت و اقتدار، این دامنه عمل جهانی و منطقه‌ای در کنار مظلومان جهان، مایه سربلندی ایران و ایرانی است و همواره چنین باد»
دفاع از حرم و حریم مقاومت
جغرافیای مقاومت در غرب آسیا ادامه همان تجربه دفاع مقدس است که در قالب حزب‌الله، انصارالله، حشد الشعبی و دیگر تشکل‌ها و جبهه‌ها ظهور و بروز پیدا کرده و به سمت و سوی تمدن نوین اسلامی در حرکت است.
رهبر فرزانه خطاب به جوانان می‌فرماید:
«دهه‌های آینده دهه‌های شما است و شمایید که باید کارآزموده و پُرانگیزه از انقلاب خود حراست کنید و آن را هرچه بیشتر به آرمان بزرگش که ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنا فداه) است، نزدیک کنید.»
بیشتر بخوانید:
کنکاشی در بیانیه گام دوم انقلاب| بخش دوم
دفاع از جبهه مقاومت نه‌تنها دخالت در کار و کشور دیگران نیست بلکه وظیفه انسانی و اسلامی است در برابر مظلومان که امیر مؤمنان در آخرین لحظات عمر شریفشان به آن توصیه فرمودند: «کونا لِلظّالِمِ خَصماً وَ لِلمَظلومِ عَونا»؛ دشمن ستمگران و یاور ستمدیدگان باشید.
«امروز چالش{ با آمریکا و رژیم صهیونیستی} بر سرِ حضور ایران مقتدر در مرزهای رژیم صهیونیستی و برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا از منطقه غرب آسیا و حمایت جمهوری اسلامی از مبارزات مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و دفاع از پرچم برافراشته حزب‌الله و مقاومت در سراسر این منطقه است»
بنابراین دفاع مقدس در عصر ما یک فرهنگ و جبهه جدیدی به نام «جبهه مقاومت» را ایجاد کرد و این همان کلام نورانی امام است که فرمود: «ما در جنگ انقلابمان را به جهان صادر کردیم».
«إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ/ وَرَأَیتَ النَّاسَ یدْخُلُونَ فِی دِینِ اللَّهِ أَفْوَاجًا/ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّک وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوَّابًا»؛ هنگامی که یاری خدا و پیروزی فرا رسد و ببینی مردم گروه‌گروه وارد دین خدا می‌شوند پروردگارت را تسبیح و حمد گوی و از او آمرزش بخواه که او بسیار توبه پذیر است.
دین و دنیا؛ دوگانه به‌هم‌پیوسته
یکی از دستاوردهای ملموس و روشن انقلاب اسلامی مطرح کردن دین و دنیا، فلاح و رفاه، معنویت و مادیت، عبادت و سیاست و بسیاری از دوگانه‌های دیگر بود که به منصه ظهور رسید.
رهبر فرزانه در یک فراز کوتاه ولی گویا و جامع و قاطع فرمودند:
«انقلاب اسلامی ایران، با قدرت و شکوه پا به میدان نهاد... و دین و دنیا را در کنار هم مطرح کرد و آغاز عصر جدیدی را اعلام نمود.»
در عصری که همه قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها چهار اسبه به سمت و سوی ثروت و قدرت و غارتگری و ویرانگری کشورهای مستضعف و بی‌دفاع در حرکت بودند، در گوشه‌ای از جهان نهضتی پا گرفت که پیامش اصلاح دین و دنیای مردم بود.
نهضت اسلامی امام خمینی هم جهاد سازندگی برای بهبود وضع زندگی و معیشت مردم را پایه‌ریزی کرد و هم جهاد خودسازی را مطرح و بذر معنویت و اخلاق را در سرزمین جان‌ها پاشید و هم از معاد و معاش به‌عنوان دوگانه معنویت و مادیت برای ایران اسلامی سخن به میان آورد.
حرکت پر پیمانه انقلاب اسلامی در دو جهت مردم را بسیج کرد؛ از یک‌سو آنان را به اقتصاد مقاومتی فراخواند و روحیه ما می‌توانیم را پایه‌ریزی کرد و از دیگر سو روحیه دین‌داری، مجاهدت، شهادت‌طلبی، مسابقه در نیکوکاری و ایثارگری را نهادینه ساخت و گسترش یافت.
مردمی که همواره در قنوت نمازشان از «حسنه دنیا و آخرت» یاد می‌کردند امروز شاهد حسناتی بزرگ در حوزه دین و معنویت و خدمات گسترده‌ای در حوزه دنیا و معیشت هستند.
در این انقلاب مردم خدمت بی‌منت و جهاد سازندگی و اردوهای جهادی را خودجوش به عهده گرفتند و دفترچه حسناتشان را سرشار از خدمت به همنوع و کمک به نیازمندان، سیل‌زدگان و زلزله‌زدگان نمودند.
رهبر فرزانه در بیانیه ازاین‌گونه حسنات به زیبایی یاد کرده‌اند:
«آمار بزرگ راه‌سازی و خانه‌سازی و ایجاد مراکز صنعتی و اصلاح امور کشاورزی و رساندن برق و آب و مراکز درمانی و واحدهای دانشگاهی و سدّ و نیروگاه و امثال آن به دورترین مناطق کشور، حقیقتاً افتخارآفرین است... {این‌ها}حسنه‌ای برای مدیران جهادی و با اخلاص نزد خدا و خلق است.»
پرداختن به امور معیشت و دنیای مردم و توجه به دنیا در کنار دین‌داری نه‌تنها مذمت نشده بلکه از پایه‌های بالندگی و کمال به شمار آمده است:
امام باقر فرمود: «الکمال کل الکمال: التفقه فی‌الدین و الصبر علی النائبه و تقدیر المعیشه»( 2 مکرر دوباره)؛ همه کمالات در سه چیز نمود پیدا می‌کند؛ دین‌شناسی ژرف، استقامت در برابر ناگواری‌ها و برنامه‌ریزی و تدبیر معیشت.
دامنه عمل منطقه‌ای و جهانی
اسلام رسالتش در دفاع از مظلومان و نبرد با ظالمان و نیز گسترش ارزش‌ها و تربیت صالحان و مصلحان مرز نمی‌شناسد و فرامرزی و فرا منطقه‌ای و جهانی می‌اندیشد.
قرآن مجید این ویژگی اسلام و آموزه‌های اسلام را به‌روشنی تبیین و تعلیم نموده است:
1- «لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَی وَمَنْ حول‌ها»(3)
2- «لِیکونَ لِلْعَالَمِینَ نَذِیرًا»(4)
3- «لِیظهِرَهُ عَلَی الدّینِ کلِّهِ»(5)
حوزه هشدارهای دین مبین هم اهالی مکه‌اند و هم پیرامون آن.
هشدارهای قرآن برای همه جهانیان است و دین خدا باید بر همه ادیان جعلی و مکاتب خود ساخته پیروز شود.
این آیات حوزه هدایت گستری و رحمانیت اسلام و نیز حوزه مدیریت الهی و دینی را جهانی می‌بیند که نباید در یک منطقه و محله‌ای خاص محدود و محصور شود. با این نگاه اسلام ناب حوزه جغرافیایی خاصی ندارد و هر جا انسان تشنه حقیقت باشد اسلام سراغ او خواهد رفت.
مقام معظم رهبری در بیانیه به این نکته اساسی و کلیدی اشارت‌های لطیف و پر معنایی دارند که شایسته است برای نسل جوان و نیز برای کوته همتان و محدوداندیشان تبیین و تفسیر گردد:
«این انقلاب ... در برابر زورگویان و گردنکشان ایستاده و از مظلومان و مستضعفان دفاع کرده است. این جوانمردی و مروّت انقلابی، این صداقت و صراحت و اقتدار، این دامنه عمل جهانی و منطقه‌ای در کنار مظلومان جهان، مایه سربلندی ایران و ایرانی است و همواره چنین باد.»
پدیده انقلاب اسلامی روزنه امید را در دل همه گرفتاران جهان ایجاد کرد و شعله غیرت آن را برافروخت و روحیه استقلال‌طلبی و آزادگی را به آنان آموخت به گونه ای که با تمام وجود به انقلاب اسلامی گره خوردند.
جبهه مقاومت نمونه‌ای از این دامنه عمل جهانی است که زورگویان و جهان داران را به واکنش واداشته است؛ ازاین‌رو کینه‌توزانه و بدخواهانه با این نظام در تقابل قرار گرفته‌اند:
«تقابل دوگانه جدید اسلام و استکبار پدیده برجسته جهان معاصر و کانون توجّه جهانیان شد و نگاه امیدوارانه ملّتهای زیر ستم و جریان‌های آزادیخواه جهان و برخی دولت‌های مایل به استقلال{ را به وجود آورد}».
دهه‌های آینده و جوانان امروز
آینده‌نگری و آینده سازی و نقش جوانان در این میدان از کلیدواژه‌های پرکاربرد در بیانیه گام دوم انقلاب است، رهبر بزرگوار که دیده‌بان نظام و کشور اسلامی است همه چیز را رصد می‌کنند و به هنگام هدایت‌ها و هشدارهای لازم را یادآور می‌شوند. ایشان با کوله‌باری از تجربه گذشته و پختگی که از فراز و فرودهای انقلاب اسلامی به دست آورده وضع موجود را مدیریت می‌کنند و وضع مطلوب را در برابر چشم‌های جوانان و ملت ایران و جهان ترسیم می‌نمایند و بر این باورند که آینده از آن جوانان مؤمن، مبتکر و انقلابی و جهادی است:
«عزیزان! نادانسته‌ها را جز با تجربه خود یا گوش سپردن به تجربه دیگران نمی‌توان دانست. بسیاری از آنچه را ما دیده و آزموده‌ایم، نسل شما هنوز نیازموده و ندیده است. ما دیده‌ایم و شما خواهید دید. دهه‌های آینده دهه‌های شما است و شمایید که باید کارآزموده و پُرانگیزه از انقلاب خود حراست کنید و آن را هرچه بیشتر به آرمان بزرگش که ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنا فداه) است، نزدیک کنید.»
چشم امید رهبری دینی امروز به نسل جوان پرانگیزه و پرانرژی است که باید با میدان‌داری و مسئولیت‌پذیری در چارچوب ارزش‌ها و معیارهای دینی آینده را بسازند.
نظام اسلامی که حاصل خون هزاران شهید و جوانان رشید است راه‌های بسیاری را طی کرده و هنوز راه‌های بزرگی در پیش رو دارد که باید با همت و اراده انسانی و اعتماد به نفس آن گردنه‌های پیش رو را درنوردد و زمینه‌ساز حکومت جهانی و تمدن نوین اسلامی شود.
«راه طی شده فقط قطعه‌ای از مسیر افتخارآمیز به‌سوی آرمان‌های بلند نظام جمهوری اسلامی است. دنباله این مسیر که به گمان زیاد، به دشواریِ گذشته‌ها نیست، باید با همّت و هشیاری و سرعت عمل و ابتکار شما جوانان طی شود. مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان، فعّالان جوان، در همه میدان‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و بین‌المللی و نیز در عرصه‌های دین و اخلاق و معنویت و عدالت، باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیّت دهند، از تجربه‌ها و عبرت‌های گذشته بهره گیرند، نگاه انقلابی و روحیه انقلابی و عمل جهادی را به کار بندند و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته اسلامی بسازند.»
در آموزه‌های دینی موضوع آینده‌نگری در قالب حزم و دوراندیشی مطرح شده و نسبت به آن رهنمودهایی بیان گردیده و از آسیب‌ها و آفت‌های آن سخن به میان آمده است:
امام علی (ع) می‌فرماید: «اَلْمُؤْمِنُونَ هُمُ اَلَّذِینَ عَرَفُوا مَا أَمَامَهُمْ»؛ (6) مؤمنان دارای این ویژگی هستند که آینده خویش را می‌شناسند.
امام علی (ع): «الحَزْم کیاسَةٌ»؛ (7) دوراندیشی زیرکی است.
امام علی (ع): «الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ، وَالْحَزْمُ»؛ (8) پیروزی با دوراندیشی و اراده پایدار به دست می‌آید.
امام علی (ع): «مِن الحَزمِ صِحَّةُ العَزْمِ، مِن الحَزْمِ قُوّةُ العَزْمِ»(9)؛ تصمیم درست از دوراندیشی است و تصمیم استوار از دوراندیشی است.
سه واژه مرتبط با یکدیگر و در رابطه با آینده‌نگری و دوراندیشی از این سخنان امام علی به دست می‌آید؛ 1- حزم 2- عزم 3- جزم؛ دوراندیشی، تصمیم استوار، اراده پایدار.
انسان با حزم آینده را ترسیم می‌کند با عزم آن نگاه را استوار می‌سازد و با جزم آن را عملیاتی و اجرایی می‌سازد.
دست و دل‌های پاک و امین
در هر جامعه انقلابی پس از پیدایش قدرت و در دست گرفتن مدیریت‌ها دو گونه انسان خودنمایی می‌کند:
الف: تشنه قدرت
ب: شیفته خدمت
انقلاب اسلامی ما نیز از این قانون مستثنی نبوده و نیست، ممکن است در کنار انسان‌های خودساخته و شیفته خدمت انسان‌های تشنه قدرت و ریاست کم و بیش بروز و ظهور کنند که البته در علوی‌ترین حکومت تاریخ نیز این اتفاق رخ داد و دیده شد.
اما داور عادل و رهبر حکیم در بیانیه گام دوم در این زمینه این‌گونه اظهارنظر می‌کنند:
«رویش‌های انقلاب بسی فراتر از ریزش‌ها است و دست و دل‌های امین و خدمتگزار، به‌مراتب بیشتر از مفسدان و خائنان و کیسه‌دوختگان است.»
این قضاوت فقیه عادل و ناظری امین است که جریان انقلاب را این‌گونه تبیین و ترسیم می‌نمایند، وجود و ظهور برخی از ویژه خواران و کیسه دوختگان قابل انکار نیست لکن در یک نگاه نهایی و کلان این انقلاب کفه شیفتگان خدمتش و دلدادگان امین و دست پاک و سالم و صالحش بر کفه تشنگان قدرت و کیسه دوختگان دنیاطلب و تکاثر خواه می‌چربد.
امیرالمؤمنین (ع) به کارگزارانش می‌فرمود:
«إِنَّ عَمَلَک لَیسَ لَک بِطُعْمَةٍ وَ لَکنَّهُ فِی عُنُقِک أَمَانَةٌ»(10)؛ بدان مقام و مدیریت و مسئولیت لقمه و طعمه‌ای نیست که به دنبال آن باشی بلکه امانتی است که بر عهده تو نهاده‌اند (تا خدمت بی‌منت به خلق خدا داشته باشی).
رهبر معظم همه مدیران را دعوت به بلندطبعی و پاک دستی کرده‌اند و از حرص و طمع و زیاده‌خواهی و ریاست‌طلبی بر حذر داشته‌اند:
«البتّه نسبت فساد در میان کارگزاران حکومت جمهوری اسلامی در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر و بخصوص با رژیم طاغوت که سر تا پا فساد و فسادپرور بود، بسی کمتر است و بحمدالله مأموران این نظام غالباً سلامت خود را نگاه داشته‌اند، ولی حتّی آنچه هست غیرقابل قبول است. همه باید بدانند که طهارت اقتصادی شرط مشروعیّت همه مقامات حکومت جمهوری اسلامی است. همه باید از شیطان حرص بر حذر باشند و از لقمه حرام بگریزند و از خداوند در این‌باره کمک بخواهند و دستگاه‌های نظارتی و دولتی باید با قاطعیّت و حساسیّت، از تشکیل نطفه فساد پیشگیری و با رشد آن مبارزه کنند. این مبارزه نیازمند انسان‌هایی با ایمان و جهادگر و منیع‌الطّبع با دستانی پاک و دل‌هایی نورانی است.»
دل‌زدگی از عملکردها
زبان عمل از زبان گفتار هم رساتر است و هم تأثیرگذارتر، فرقی هم نمی‌کند چه در حوزه‌های منفی و چه در حوزه‌های مثبت. در آموزه‌های اسلام توجه به «عمل» و «عمل صالح» کاربردهای فراوانی دارد.
قرآن می‌فرماید بهشت بر اساس اعمال ساخته می‌شود آن‌گونه که جهنم حاصل اعمال انسان‌هاست.
- «وَ لِکلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّک بِغافِلٍ عَمَّا یعْمَلُونَ»(11)؛ برای هر کدام درجاتی است بر طبق اعمالی که انجام داده‌اند تا خداوند کارهایشان را بی کم و کاست به آنان پس دهد.
- «یوْمَئِذٍ یصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِیرَوْا أَعْمَالَهُمْ/ فَمَنْ یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیرًا یرَهُ/ وَمَنْ یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یرَهُ»(12)؛ در آن روز مردم به‌صورت گروه‌های پراکنده از قبرها خارج می‌شوند تا اعمالشان به آن‌ها داده شود پس هر کس هم وزن ذره‌ای کار خیر انجام دهد آن را می‌بیند و هر کس هم وزن ذره‌ای کار بد کرده آن را نیز می‌بیند.
- «یوْمَ تَجِدُ کلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَیرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بین‌ها وَبَینَهُ أَمَدًا بَعِیدًا وَیحَذِّرُکمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ»(13)؛ روزی که هر کس کار نیک انجام داده حاضر می‌بیند و آرزو می‌کند میان او و هر کار بدی که انجام داده فاصله زمانی زیادی باشد خداوند شما را از نافرمانی خودش بر حذر می‌دارد.
در روایان نیز آمده است که:
«کونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَیرِ أَلْسِنَتِکمْ»
از مجموع آیات و روایات چنین به دست می‌آید که به عمل کار برآید به سخن‌دانی نیست.
از مکافات عمل غافل مشو/ گندم از گندم بروید جو ز جو.
بیشتر بخوانید:
تأملاتی پیرامون بیانیه گام دوم انقلاب| بخش سوم
دولت‌ها بر اساس عملکردهایشان در این دنیا نمره می‌گیرند و مطرح می‌شوند، درواقع دنیا هم به نوعی مانند قیامت عملکردها را به نمایش می‌گذارد آنان که عملکرد مفید و کارآمد داشته باشند روسفیدند و آن‌ها که عملکرد کدر و ضعیف و تدبیر نادرست داشته باشند روسیاه‌اند.
مردم به دست‌اندرکارانی که شعار می‌دهند و عمل نمی‌کنند یا عملشان ضعیف و مدیریت آنان ناکارآمد است روی خوش نشان نمی‌دهند و چنین مدیرانی در میان مردم و جامعه محبوبیت و جایگاهی ندارند و چه‌بسا عمل آن‌ها موجب دل‌زدگی مردم نیز می‌گردد.
رهبر معظم در بیانیه به این نکته اشاره کرده‌اند که مردم از انقلاب زده نشده‌اند و نگران نیستند آنچه آنان را دچار ناامیدی و دل‌زدگی می‌کند عملکرد مسئولان است:
«هرگز نمی‌توان مردمی را تصوّر کرد که از این چشم‌اندازهای مبارک دل‌زده شوند. هرگاه دل‌زدگی پیش آمده، از روی‌گردانی مسئولان از این ارزش‌های دینی بوده است و نه از پایبندی به آن‌ها و کوشش برای تحقّق آن‌ها.»
در جایی دیگر از بیانیه پیرامون موضوع اقتصاد و نقش آن در پویایی جامعه می‌فرمایند:
«انقلاب اسلامی راه نجات از اقتصاد ضعیف و وابسته و فاسد دوران طاغوت را به ما نشان داد، ولی عملکردهای ضعیف، اقتصاد کشور را از بیرون و درون دچار چالش ساخته است. چالش بیرونی تحریم و وسوسه‌های دشمن است که در صورت اصلاح مشکل درونی، کم اثر و حتّی بی‌اثر خواهد شد. چالش درونی عبارت از عیوب ساختاری و ضعف‌های مدیریتی است.»
دوران پهلوی و قاجار
در بیانیه به دوران ذلت‌بار و حقارت آفرین دولت‌های قاجار و پهلوی اشاره‌های دقیق و کارشناسی شده است که به برخی از سرفصل‌های آن می‌پردازیم:
- رژیم فاسد طاغوت
- رژیم دست‌نشانده بیگانه
- رژیمی که همه چیز علیه ما بود
- رژیم استبدادی و کودتایی
- عقب‌افتادگی شرم‌آور در علم و فناوری
- عقب‌افتادگی شرم‌آور در سیاست و معنویت.
«انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن، از نقطه صفر آغاز شد؛ اوّلاً: همه چیز علیه ما بود، چه رژیم فاسد طاغوت که علاوه بر وابستگی و فساد و استبداد و کودتایی بودن، اوّلین رژیم سلطنتی در ایران بود که به دست بیگانه -و نه به زور شمشیر خود- بر سرِ کار آمده بود و چه دولت آمریکا و برخی دیگر از دولت‌های غربی و چه وضع به شدّت نابسامان داخلی و عقب‌افتادگی شرم‌آور در علم و فنّاوری و سیاست و معنویت و هر فضیلت دیگر. ثانیاً: هیچ تجربه پیشینی و راه طی شده‌ای در برابر ما وجود نداشت.»
قرآن می‌فرماید: «إِنَّ الْمُلُوک إِذَا دَخَلُوا قَرْیةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً»(14)؛ هرگاه پادشاهان بر جامعه مسلط شوند آن جامعه را فسادآلود می‌سازند و عزیزان آن جامعه را به ذلت و خواری می‌کشانند.
و در جای دیگر می‌فرماید: «وَإِذا تَوَلّی سَعی فِی الأَرضِ لِیفسِدَ فی‌ها وَیهلِک الحَرثَ وَالنَّسلَ»(15)؛ و هرگاه {فاسدان مفسد} به قدرت برسند تمام سعی و تلاش آن‌ها تولید فساد است و کشاورزی و نسل آن‌ها را نیز به نابودی می‌کشانند.
«عقب‌ماندگی شرم‌آور علمی در دوران پهلوی‌ها و قاجارها در هنگامی که مسابقه علمی دنیا تازه شروع شده بود، ضربه سختی بر ما وارد کرده و ما را از این کاروان شتابان، فرسنگ‌ها عقب نگه داشته بود.»
امروز گرچه برخی از مفاسد و کم‌کاری‌ها و کوتاهی‌ها وجود دارد اما این وضعیت کجا و آن ویرانه و کشور زیر پای مستکبران و مفسدان کجا؟
«البتّه نسبت فساد در میان کارگزاران حکومت جمهوری اسلامی در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر و بخصوص با رژیم طاغوت که سر تا پا فساد و فسادپرور بود، بسی کمتر است و بحمدالله مأموران این نظام غالباً سلامت خود را نگاه داشته‌اند»
انتهای پیام/
ابوالقاسم یعقوبی، نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی و امام جمعه بجنورد
منابع:
1- سفینه البحار، ج 4/ 241.
2- همان، جلد 6/ 342، 2 مکرر- وسائل الشیعه، موسسه آل البیت، ج15، ص 15./ 2 مکرر دوباره: میزان الحکمه، ج 10، ص 215.
3- سوره انعام، آیه 92.
4- سوره فرقان، آیه 1.
5- سوره صف، آیه 9.
6- بحارالانوار، جلد 78/ 25.
7- میزان الحکمه، ج 3/ 54.
8- همان.
9- همان.
10- سوره انعام، آیه 132.
11- زلزال، آیات 6، 7 و 8.
12- آل‌عمران، آیه 30.
13- سوره نمل، آیه 34.
